کودک و دلهره امتحان-مجله مادر و کودک گوپی

آن روز، نخستین روز آزمون سراسری ارزش تحصیلی در ایلینوی (ایالات متحده) بود. آلیسا بیم از آن داشت که چنانچه در آزمون شرکت بجوید، امتیاز لازم را کسب می کند. اوبری، دانش آموز دوره راهنمایی، بر آن بود که در امتحان تیزهوشان مدرسه شرکت کند، لیکن برای پذیرش می بایست در یکی از آزمون های مهارت های مقدماتی، رتبه 98 یا 99 درصد را به دست می آورد. مادرش می گفت:

 

وقتی هر سال از اینکه نتواند ازعهده امتحانات برآید، عصبی و نگران می گردد. حتی به من گفته اگر ناچار باشد جهت ورود به دانشگاه در آزمون هایی از این قبیل شرکت جوید، هیچگاه به دانشگاه نخواهد رفت.

دلواپسی در مورد امتحان دادن، پدیده تازه ای نیست و معمولاً کلیه کودکان را از سنین پایین تحت تأثیر قرار می دهد.

در دهه 70 پژوهش های صورت گرفته در دانشگاه ایلینوی نشان داد که غالب دانش آموزان (و حتی دانشجویان) موقع امتحان دچار فشار روانی می شوند تا حدی که کمتر از میزان توان حقیقی خویش استفاده می کنند.

برپایه بررسی های اخیر توماس هالدین در ایالت آریزونا، در حال حاضر دلهره هایی از این دست افزایش یافته اند. معلمان به او گزارش دادند که در حین امتحان بسیاری از شاگردان جلسه را ترک گفتند، برخی سردرد گرفتند، یا به دفعات زیاد به دستشویی (توالت) رفتند و یا ناگهان گریه سردادند.

آن زمان که بچه ها با آزمونی مهم رویارویند، به منظور کاهش تنش ایشان به قصد اخذ نمره خوب، چه کمکی می توان به آنان کرد؟ ذیلاً رهنمودها و توصیه های کارشناسان را آورده ایم تا به کودکان در هر سنی که باشند، یاری رسد:

● ترتیبی دهید تا کانون خانوادگی، کامیابی پدید آورد.

زمانی که دختری دبیرستانی خود را برای آزمون ارزش تحصیلی آماده می ساخت، از کپلن، بنیانگزار مراکز تحصیلی کپلن پرسید:

- شاگردان برای امتحان دادن، کدام معلم خصوصی را برگزینند؟

وی پاسخ داد:

- سه سال قبل!

منظورش این بود که آمادگی از خانه آغاز می گردد و باید از پیش شروع شود. دانش آموزانی که پدر و مادرشان آنان را به مطالعه ترغیب می کنند، یا موقع صرف شام به بحث هایی می پردازند، والدینی که به بچه ها می آموزند، چگونه درباره مسایل بیندیشند و مصرند فرزندانشان در پی مفاهیم واژه هایی باشند که نمی دانند، در امتحان ریاضی و واژه شناسی نمره خوبی می گیرند.

 

دلیلش آن است که این گونه شاگردان می توانند پرسش ها را بهتر و تندتر بخوانند و بفهمند و باید دانست که این امر، از خانه سرچشمه می گیرد.

واژگان (گنجینه لغات) چیزی است که بچه ها با خود همراه دارند و سایر چیزها را در مدرسه فرامی گیرند. افرادی که زبان لاتین یا یونانی و فهرست ریشه کلمه ها را بررسی می کنند، در آزمون ارزش تحصیلی، به نتیجه رضایت بخشی دست می یابند، پایه ریزی قوی علمی، یک کفه ترازوی کامروایی است.

آقای اندرسن، رییس بخش تمرینات روانی بر این باور است:

- پدر و مادرها در تهیه کفه دیگر که شکوفا کردن استعدادهاست، نقش اساسی دارند.

وی توضیح می دهد: پس از دوران مهد کودک، فرزندتان را جهت هر پیشرفت علمی ترغیب کنید. من این بچه ها را پرندگان کوچک نام می نهم.

جرقه ای از موقعیت های جزیی، سبب اعتماد به نفس می شود. ولی روش شایسته ای مورد نظرست، تشویق کودکان به درس خواندن به مفهوم تحت فشار قرار دادن آنان نیست. مطابق نظر چارلز اسپل، پژوهنده نامدار دانشگاه جنوب فلوریدا: ترس بچه ها از توقعات پدر و مادرشان، دلیل عمده نگرانی در امتحان است.

به زبان آوردن این جمله که: اگر من نمره خوبی نگیرم، مامان و بابا حقیقتاً ناراحت می شوند تصور رایجی است که هدف آزمون را به بیراهه می کشاند. آنچه تردید ناپذیر است، این است که بیشتر از نمره، تلاش کودک مهم است و بس.

● با شیوه آزمون آشنا شوید

کریستین که سال آخر دبیرستان بود و به دنبال آشنایی با نمونه سیوال ها توانسته بود از عهده پاسخگویی به پرسش های امتحانی برآید، اظهار می داشت: تنها پنج دقیقه زمان برد تا بفهمم شیوه آزمون چگونه است؟

بنابراین باید از کودک، امتحان آزمایشی تحت شرایط امتحان اصلی به عمل آید. آزمونی که باید با وقت محدود، بی وقفه و بدون خوردن چیزی توأم باشد. چنانچه امتحان آزمایشی به خوبی انجام پذیرد، مفید فایده است.

در حال حاضر، این نکته به اثبات رسیده که برخی از کلاس های آماده سازی مؤثر هستند. چون سبب کاهش دلهره و آشنایی دانش آموز با نمونه پرسش ها و انگاره ها (الگوها)ی امتحانی می شوند. پرس و جو از 4200 تنی که امتحان آزمون معیار داده اند، حکایت از آن دارد که به طور متوسط، دانش آموزانی که معلم خصوصی داشته اند، نمره کل آنها به 69 بالغ گردیده است.

● جسم کودک را تقویت کنید

در روز امتحان، آمادگی جسمی همانقدر مهم است که آمادگی روحی. پدر و مادر باید مراقب باشند که کودک شب امتحان خوب بخوابد و صبح زود بیدار شود تا از هوشیاری کاملی برخوردار باشد.

 

خوردن غذای سنگین آن هم درست قبل از امتحان خطرناک است، چرا که جسم شاگرد باید روی اندیشیدن تمرکز یابد، نه روی هضم کردن غذا. صرف صبحانه سبک همراه با برنامه غذایی منظم هم برای روز پیش از امتحان پیشنهاد می گردد. باید به کودک پوشاک مناسب پوشاند تا ایجاد ناراحتی نکند.

برای آزمون های درازمدت باید لباسی منظور داشت که کودک در صورت گرم بودن کلاس، بتواند آن را درآورد و یا موقع سرد شدن هوا، دکمه هایش را ببندد. به علاوه باید یقین حاصل کرد که کودک ساعت به دست دارد و می تواند کل امتحان را زمان بندی کند.

کلاً باید کودک را خاطرجمع کرد که نتیجه یک آزمون، به آخر رسیدن دنیا نیست و به رغم آنکه امکان دارد گاه برآیند امتحان ناخوشایند و نامطلوب باشد، ولی در هر صورت می توان کامیاب شد.