نقش بو در شفا بخشی

● آروماتراپی برای متروی پاریس

سالها است، متروی 100 ساله ی پاریس آلوده به بوهای متعفن حاصل از قطار ها، روزانه 5 میلیون مسافر، افراد بی خانمانی که از مترو به عنوان دستشویی استفاده می کنند و سیستم تهویه ی ناکافی است. به سال 1993، فرانسه کوشید تا با Francine، به تجدید هوا و شادابی فضای مترو اقدام نماید، این رایحه حاوی عطر اسطوقدوس (لاواند)، اکالیپتوس و نعنا بود. اما استفاده از فرانسین بیش از آنکه ستایش و تمجید به بارآورد، مایه ی شکایت شد، به این ترتیب این آمیزه را به کنار گذاشتند و از بوی خوش دیگری به نام مادلن استفاده کردند که هم نام یکی از ایستگاه های مترو بود.

مشتاقان، مادلن را سنفونی لیمو، نارنج و لاواند و با نشانه ای از دسته های گل و یادداشت های چوبی زیرش همراه رایحه ی وانیل و مشک می دانستند. سایرین می گفتند مادلن بویی شبیه مواد ضد عفونی کننده دارد ولی حتی آن دسته از شاکیان قبول داشتند که این بوی مترو بهتر از بوی سوزاندن لاستیک، گندیدگی، عرق آدمی، ادرار و استفراغ خشک شده است. سازنده ی این عطر نیز خوشحال بود زیرا مادلن را نه به مقدار کم بلکه با تن می فروخت. در نهایت متروی پاریس ماهانه 3000 پوند از این عطر را برای 380 ایستگاه خود مورد استفاده قرار می دهد.

فلورانس نایتینگل، بنیانگزار پرستاری سکولار مدرن، به شدت با تلاش پاریسی ها در جهت پوشاندن بو های راه های زیرزمینی مترو مخالف بود. او در کتاب معروف یادداشتهای پرستاری می نویسد هرگز اجازه ندهید کسی به دود و بخور مواد ضد عفونی کننده و مواد دیگر وابسته شود زیرا نکته ی آزار دهنده بوی آنها نیست بلکه پاک کردن آنها است . یک پزشک معروف روزی گفته است: آقایان، استفاده از دود و بخور اهمیت اساسی دارد. این دود ها آن چنان بوی تعفنی ایجاد می کنند که مجبور می شوید پنجره ها را باز کنید . امیدوارم تمامی مایعات ضد عفونی کننده ی ساخته شده آنچنان بوی مشمیز کننده ی ای داشته باشند که مجبور شوید هوای تازه را قبول کنید و این اختراع سودمندی خواهد بود.

● رانندگان خواب آلود: رایحه یا حس مشترک

سازندگان خودرو و خبرگان ایمنی فکر کرده اند که برای تکان دادن راننده وقتی سیستم تجسس چرت حاکی ازآن است که راننده چرت می زند یک توده هوای غلیظ تازه با رایحه ی نعناع فلفلی یا لیمو و منتول درون فضای خودرو پخش شود.به سال 1997، اداره ی ملی ایمنی ترافیک بزرگراه (NHTSA) برای تولید این فرآورده 1/6 میلیون دلار سرمایه گذاری کرد. ایشان ارزیابی کرده بودند که این کار به رانندگان کمک می کند تا از بروز 1/1میلیون تصادف در سال جلوگیری شود.

اما خبرگان به این مساله توجه کرده اند که استفاده از این افشانه ی ناگاه در صورت، فرقی نمی کند که چقدر معطر و خوب باشد، ممکن است سبب شود بعضی رانندگان از جا پریده و انحراف یافته و این حالت به تصادف منجر شود، یعنی حالتی که مغایر طرح این سیستم است. سایرین می گویند، بهترین رویکرد عدم تحریک راننده ای است که خسته و خواب آلود است و به رانندگی ادامه می دهد، بلکه تشویق راننده در استفاده از حس مشترک، توقف راندن و مقداری استراحت است.

● حرکت به سوی دیجیتال

اگر استفاده از بوی خوش را دوست ندارید، سازمان NHTSA در مغازه ها برای تان دیجی سنتز Digiscents آماده کرده است. شرکت خصوصی دیجی سنتز استوارت فایرشتین Stuart Firestein بیولوژیست دانشگاه کلمبیا را جذب کرده است. وی خبره ی نوروبیولوژی بویایی است. او و همکارانش مشغول ساخت یک زبان دیجیتال برای ثبت، بازسازی و انتقال رایحه هستند. ایشان در حال آماده سازی فروش یک دستگاه محیطی کامپیوتر کوچک به نام iSmell هستند.این دستگاه در واقع بو یا رایحه سنتز می کند. با این دستگاه می توان ترکیبات مختلف شیمیایی را در یک پالت رایحه یا کارتریج رایحه فعال کرد که بیش از صد ها مورد است و هر یک قوی تر از افشانه های خوشبو کننده ی هوا است.

● گند ترین بو

برای آن عده که می ترسند دیگران را با بوی اخراج باد آزار دهند، کمک در راه است. دانشمندان مرکز طبی امور کهنه سربازان میناپولیس در حال ساخت یک تله انداز صدا Tool Traper هستند که حداقل ضمن نشستن این مشکل را تا حدی برطرف می کند. این ماشین عجیب و غریب، یک بالشتک است که روی آن را با زغال فعال شده پوشانده اند که خواص جاذب سطحی آن مشهور است.این تله انداز صدا، به گفته ی دانشمندان، بوی باد را تا حد تقریباً غیرقابل تشخیص کاهش می دهد.

پژوهشگران میناپولیس دریافته اند به رغم عقیده ی عامه، مردان بیشتر از خانم ها بو های فجیع تولید نمی کنند. در واقع، این یافته ها حاکی از مخالف این نکته است، با این وجود حجم باد بیشتری توسط آقایان تولید می شود که ممکن است بوی بدتری داشته باشد.

● جنگ ژاپن با بو

طبق سنجش جدید مشخص شده است 90% خانم های ژاپنی فکر می کنند مردان ژاپنی بوی تعفن می دهند و به این جهت خانم ها مبارزه ای را آغاز کرده اند تا این وضع را تغییر دهند. شکایات در این مورد از مترو شروع شد که البته بخش غیر قابل اجتناب در زندگی شهری ژاپن است. مسافران مترو های ژاپن غالباً به علت ازدحام آن چنان به هم می چسبند که مشکل می توان بوی بدن را مورد اغماض قرار داد. یک خانم می گوید که ضمن ساعات پر ازدحام که مسافران به علت عجله باشتاب وارد قطار ها می شوند، بوی مردان میانسال سبب ناخوشی اش می شود. بعضی از خانم ها آن چنان از بوی آقایان متنفرند که در شستن جداگانه ی لباس های خود تاکید می ورزند.

در این مورد از یک راه حل کاملاً تکنولوژیک استفاده شده است و پیراهن هایی به بازار آمده است که یک ماده ی اسرارآمیز در ضمن ساخت پارچه به آن اسپری شده و گفته می شود از میزان بوی بدن می کاهد یا آن را به طور کامل از بین می برد.این پیراهن ها یکی از اجناس داغ بازار جینزا در حومه ی توکیو است. کت و زیر پیراهن های بوزدایی شده نیز در بازار موجود است و حتی پس از صد بار شستشو باز هم موثر هستند.

دکتر شوجی ناکامورا از کارخانه ی لوازم آرایشی عظیم شیزیدو نیز مسوولیت بار مردان همجنس و بد بوی خود را بر عهده گرفته است. او در این زمینه ماده ی ناراحت کننده ای به نام نوننال Nonenal را شناسایی کرده است که در افراد بالای 40سال، بوی روغن و چربی تولید می کند. او پی برده است، در افراد جوان نوننال تولید نمی شود. شیزیدو اکنون طیف محصولاتی را به بازار گسیل کرده است که بوی نوننال را از بین می برد و شامل بوزدا، شامپو و پودر است و فروش آن بسیار داغ شده است.

این پیشرفتها، بخشی از یادگار پرستی بهداشتی است که در سال های اخیر در ژاپن بالا گرفته است. در نتیجه، اکنون در ژاپن ماشین های حساب اتوماتیکی به بازار آمده است که با گرم کردن، چک های بانکی را ضد عفونی می کند، عملی که به پول شویی معنایی تازه می دهد. همچنین دسته های دوچرخه، دسته ی میکروفون ها، ابزار موسیقی، مداد و قلم هایی از پلاستیک آنتی باکتریال، میکروب کش به بازار آمده است. به ویژه، خانم های جوان می گویند نمی خواهند به وسایلی دست بزنند که توسط مردان میانسال دستمالی شده (و باز هم این مردان بیچاره) و به این جهت همیشه دستمالی در دست دارند تا عرق باقیمانده از مسافر قبلی را پاک کنند. همچنین خوشبو کننده ی نفس به بازار آمده است که فروش سرسام آوری دارد و چای خاصی که سبب خنثی شدن بوی سیر می شود. فرآورده ی نهایی ممکن است به صورت قرص باشد و فرض بر این است که به این ترتیب از درون، تمامی عملکرد های بدن را بوزدایی می کنند. گفته شده است که به زودی انواع این محصولات برای حیوانات خانگی نیز عرضه خواهد شد.

▪ گوش فرا دادن به عود

▪ بوی خوش نارنج

▪ که سرانجام در ژوین گل می دهد

▪ نسیم وزیده در شب تابستان

▪ خاطره ی آستین های معطر

▪ کسی در گذشته ی دور

▪ لا ادری Kokinsh III:139

ژاپنی ها از مدتها پیش به لباس های خود عطر می زدند. در اولین کتاب داستانی جهان با نام افسانه ی جنجی که در قرن یازدهم ژاپنی توسط خانم لیدی مورازاکی شیکیبو نوشته شده است، اشاراتی به سنن دقیق و پیچیده ای دارد که طی آن لباس ها را با قرار دادن شبانه در دود کندر در حال سوختن، عطرآگین می نمودند. لیدی شوناگون در رساله ی خود که در حدود سال 1002 نوشته شده در مشاهدات خود می نویسد: شستن موی سر، آرایش کردن و لباس معطر پوشیدن، حتی اگر کسی هم نبیند، خود سبب لذت درونی می شود.

بها دادن ژاپنی ها به عود، در دوره ی موروماچی (1336تا 1573) رو به افزایش نهاد. شوگون آشیکاگایوشی مازا، استاد بزرگ هنر هایی مانند جشن چای،گل آرایی و نوه دراما Noh drama ارزیابی و طبقه بندی تمام بخورات مورد استفاده در دربار شاهی را راه اندازی کرده است. بازی ها و قواعد جشن های ارزیابی عود به وجود آمد و تملک عود دارای ارزش اجتماعی زیادی شد.

حدود قرن پانزدهم، خبرگان ژاپنی عود از اصطلاح گوش فرا دادن به عود استفاده کردند که حاکی از نوعی زیبایی شناسی بود که به تعالی مطلق بو انجامید. ممکن است گوش فرا دادن به عود از برخی متون بودایی سرچشمه گرفته باشد. در این متون همه چیز در دنیا از جمله کلام بودا دارای شمیم خوش است، با این نقطه نظر، فداییان بودا، وقتی به کلام بودا گوش فرا می دهند، تصور می کنند که به عطر خوش بودا گوش فرا می دهند و به این ترتیب، این تصور حاصل می شود که عود خوش عطر چیزی است که کسی می تواند به آن گوش فرا دهد به جای آن که آن را ببوید.