بررسی اثر عصاره متانولی گیاه سیر در شرایط پایه و تحریک شده توسط تحریک الکتریکی عصب واگ بر روی اسید و پپسین معده موش صحرایی

● مقدمه:

گیاه سیر با نام علمی Allium sativum از دسته گیاهانی است که به طور وسیعی در دنیا و خصوصا در ایران به عنوان یک گیاه معطر در طبخ غذاها و تهیه ترشیجات استفاده می شود. شمار زیادی از مردم و نیز متخصصین در علوم داروهای گیاهی بر این باورند که این گیاه برای ناراحتی های گوارشی از جمله اختلالات گوارشی ناشی از عدم هضم مناسب غذا مفید است.

● هدف:

با توجه به نقش دارویی گیاه سیر در پیش گیری و درمان انواع بیماری ها، استفاده از غذاها و ترشیجاتی که در تهیه آن ها از این گیاه استفاده می شود رو به افزایش است. در این تحقیق عصاره این گیاه بر میزان ترشح اسید و پپسین معده در موش صحرایی در شرایط پایه و تحریک شده توسط تحریک الکتریکی عصب واگ بررسی شد.

● روش بررسی:

این بررسی به صورت تجربی بر روی دو گروه 12 تایی موش صحرایی از نژاد ویستار صورت گرفت (گروه کنترل و گروه سیر). حیوانات پس از بیهوشی توسط تزریق داخل صفاقی 50mg/kg (ip) تیوپنتال سدیم (نسدونال)، تراکیوستومی، لاپاراتومی و گاسترودیودنوستومی شدند. عصاره گیاه سیر که در سرم فیزیولوژی 9/0 درصد حل شده بود با دوز 100mg/kg از طریق مجرای گاسترودیودنوستوم به درون معده حیوانات گروه سیر وارد شد. به منظور ایجاد تحریک عصب واگ، پس از آزاد کردن هر دو عصب واگ راست و چپ از غلاف کاروتید، اعصاب واگ از منتهی علیه نزدیک سر قطع شد. به وسیله دستگاه تحریک کننده با ولتاژ 15 میلی ولت، فرکانس 4 هرتز و پهنا1ms (میلی ثانیه) تحریک الکتریکی عصب واگ صورت گرفت. ترشحات معده به روش شستشوی ترشحات معده به بیرون شامل پایه اول، پایه دوم، تحریک الکتریکی عصب واگ و برگشت به پایه به دست آمد. اسید آن به روش تیتریمتری و پپسین این ترشحات به روش آنسون بررسی شد.

● نتایج:

عصاره متانولی گیاه سیر سبب افزایش معنی داری در میزان ترشح اسید (p<0.000) و پپسین (p<0.05) معده در موش های این گروه نسبت به گروه کنترل گردید. تحریک الکتریکی عصب واگ در گروه کنترل توانست میزان ترشح اسید (p<0.05) و پپسین (p<0.05) معده را به طور معنی داری افزایش دهد. تحریک الکتریکی عصب واگ در گروه سیر نیز سبب افزایش معنی داری در میزان ترشح اسید (p<0.000) و پپسین (p<0.05) معده شد. میزان ترشح اسید و پپسین معده در دو گروه ارتباط معنی داری با جنس موش های صحرایی مورد آزمایش نداشت.

● نتیجه گیری:

مصرف گیاه سیر در رژیم غذایی اثرات بسیار مفیدی در جهت کمک به هضم غذا دارد. توصیه به مصرف این گیاه در بیمارانی که اختلال گوارشی از نوع سوء هضم دارند بسیار سودمند خواهد بود. از طرفی دیگر، مصرف این گیاه و کلیه فراورده های غذایی حاصل از آن در بیمارانی که دچار ناراحتی های گوارشی ناشی از افزایش اسید و یا پپسین معده هستند منع مصرف دارد. بنابرین بیماران دچار ورم معده و اثنی عشر و یا زخم معده و اثنی عشر به هیج وجهی مجاز به استفاده از این گیاه در رژیم غذایی خود نیستند.