سینوزیت- مجله مادر گوپی

زنی 39 ساله با شرح حال 4 روزه ترشح زرد و بدبو از بینی، انسداد بینی و درد شدید در گونه و بین چشم ها به مطب شما می آید. یک هفته قبل دچار سرماخوردگی بدی شده بود و فکر می کرد رو به بهبود است ولی این مشکل شروع شد...

● به چه مسایلی باید پرداخت؟

سینوزیت که اکنون رینوسینوزیت نام دارد، عبارت است از التهاب یک یا چند سینوس اطراف بینی و از لحاظ بالینی با وجود حداقل 2 علامت از علایم ذیل مشخص می گردد: انسداد یا احتقان، آبریزش یا ترشح از پشت حلق، احساس درد یا فشار در صورت، کاهش یا از دست رفتن حس بویایی. در رینوسینوزیت حاد ، علایم تا 12 هفته باقی می مانند و کاملا از بین می روند؛; در رینوسینوزیت مزمن علایم بدون بهبودی کامل بیش از 12 هفته باقی می مانند. ویروس ها باعث تورم مخاط و انسداد ورودی سینوس به داخل بینی می گردند. علایم، ناشی از افزایش تولید موکوس، کاهش درناژ، فلج مژک ها و ایستایی (استاز) ترشحات هستند. ممکن است عفونت باکتریایی ثانویه، معمولا توسط استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا یا (در کودکان) موراکسلا کاتارالیس، رخ دهد. آتوپی نیز می تواند در ایجاد رینوسینوزیت نقش داشته باشد ولی شواهد کمی در مورد آن وجود دارد و نقش آن مشخص نیست.

● باکتریایی یا ویروسی؟

هر چند نحوه افتراق بین رینوسینوزیت باکتریایی و ویروسی مشخص نیست، در رینوسینوزیت حاد عفونت باکتریایی ثانویه ممکن است با موارد ذیل مشخص گردد.

▪ طول مدت بیش از 7 روز

▪ ترشح چرکی سبز یا زرد از بینی

▪ شرح حال بهبود و سپس بدتر شدن علایم

▪ تب و ضعف عمومی

▪ درد و تندرنس صورت به ویژه اگر یک طرفه یا ناقرینه باشد.

● آیا مورد دیگری نیست؟

تشخیص افتراقی می تواند شامل موارد ذیل باشد:

ـ رینیت (احتقان بینی، آبریزش بینی، عطسه کردن)

ـ دندان درد راجعه

ـ اختلال کارکرد مفصل تمپورومندیبولار

ـ سردرد تنشی(tension)

ـ میگرن

ـ نورالژی تری ژمینال

ـ درد آتیپیک صورت

ـ وضعیت های نیوپلاستیک

▪ عوارض می توانند شامل موارد ذیل باشند:

ـ سلولیت پری اربیتال (قرمزی، ادم، درد، تب، کموز)

ـ آبسه کاسه چشم (موارد بالا به علاوه پروپتوز، افتالموپلژی، دوبینی، کاهش حدت بینایی)

ـ مننژیت (سردرد، سفتی گردن، خواب آلودگی، ترس از نور)

ـ استیومیلیت (استییت سینوس فرونتال و ادم پوست روی استخوان فرونتال که یک توده ایجاد می کند [تومور پات(1)])

ـ آبسه مغز (سردرد، تغییر وضعیت هوشیاری، اختلال بینایی، عدم تعادل، تشنج یا دیگر مشکلات عصبی کانونی).

● چه باید کرد؟

درمان محافظه کارانه را در نظر بگیرید:

▪ اطمینان بخشی

▪ بخور روزانه (اطمینان حاصل کنید که سوختگی رخ ندهد)

● درمان های طبی ممکن عبارتند از:

تسکین درد (استامینوفن، ایبوپروفن، کدیین به صورت گام به گام در صورت نیاز مطابق با نردبان تسکین درد سازمان جهانی بهداشت)

● ضد احتقان ها:

خوراکی (پسودوافدرین که می تواند باعث بی خوابی، اضطراب، تپش قلب و تاکی کاردی شود [در گروه های خاص مثل مبتلایان به پرفشاری خون مراقب باشید])

موضعی (گزیلومتازولین که استفاده طولانی مدت [بیش از یک هفته] از آن می تواند باعث رینیت بازگشتی شود)

کورتیکواستروییدهای داخل بینی ( به ویژه در رینوسینوزیت مزمن، رینوسینوزیت حاد راجعه و رینیت می تواند مفید باشد)

▪ آنتی بیوتیک ها (اگر شرح حال به نفع علت باکتریایی باشد). به خاطر کاهش تحویل دارو ممکن است یک دوره طولانی (حداقل 2 هفته) لازم باشد؛; از راهکارهای محلی تبعیت کنید:

ـ خط اول: آموکسی سیلین (تری متوپریم یا سفاکلور در صورت آلرژی بیمار به پنی سیلین)

ـ خط دوم: کوآموکسی کلاو (کلاریترومایسین در صورت آلرژی بیمار به پنی سیلین)

در صورت وجود چرک، پیش از شروع آنتی بیوتیک، یک سواب برای باکتری شناسی بگیرید. تجویز تاخیری آنتی بیوتیک ممکن است نقش داشته باشد.

● ارجاع به متخصص گوش و حلق و بینی:

در صورت شک به عوارض، فورا ارجاع دهید.

در صورت عدم پاسخ بیمار به درمان، اختلالات ضعف ایمنی (عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی [HIV]، نقص ایمنی مادرزادی) یا بیماری های گرانولوماتوز را مدنظر قرار دهید

اگر علایم بیش از 12 هفته طول بکشند یا رینوسینوزیت حاد عود کند:

بدون نیاز به انجام بررسی های تشخیصی (مثل تصویربرداری)، مشاوره با متخصص ضروری است.

متخصص می تواند برای تایید تشخیص آندوسکوپی بینی انجام دهد.

گرافی های ساده سینوس دیگر اندیکاسیون ندارند؛; متخصص ممکن است عموما پیش از مداخله جراحی سی تی اسکن درخواست کند.