تا از دور می بینمش، دست هایم را روی گوش هایم می گذارم تا باز صدای بلند عطسه هایش گوش هایم را تا مرز کرشدن تهدید نکند و البته 3 مترونیم هم به هوا پرواز نکنم! طفلی دست خودش هم نیست. هر سال به این فصل که می رسیم دچار عطسه های پیاپی می شود. عطسه هایی که واگیردار نیست و کسی را تهدید نمی کند. گاهی آب ریزش بینی دارد، بعضی وقت ها هم چشم هایش سرخ می شود و می سوزد ولی سرما نخورده است و آنفلوآنزا هم ندارد، بلکه به بیماری دیگری مبتلا شده است؛; بیماری به نام حساسیت که گاهی هم پسوند فصلی به آن می دهند و می گویند: حساسیت های فصلی.
● حساسیت، مخاطبانش کیست؟
دکتر اکبریان، فوق تخصص ایمونولوژی آسم وآلرژی در گفت وگو با ما در ارتباط با مخاطبان این بیماری می گوید: عارضه آلرژی در هر سنی ممکن است در انسان ها بروز کند. چرا که رهگذران در هنگام خرید از مغازه ها و یا موقع عزیمت و یا برگشتن از محل کار به خانه در معرض تماس با عوامل حساسیت زا قرار دارند. اما آلرژی با افزایش سن، شایع تر می شود. این روزها در خیابان، محل کار و یا فروشگاه های بزرگ افرادی را می بینیم که به علت ابتلا به گروه های آلرژی زا به سرفه های مزمن دچار هستند. معمولا مردم به سرفه های مستمر و پیاپی بسیار حساس هستند و سریع به دنبال راه درمان و چاره اند، لذا به مطب پزشکان مراجعه می کنند. براساس پژوهش هایی که به تازگی در یک مرکز تحقیقاتی دانشگاهی صورت گرفته، مشخص شده است که سرفه های مزمن با عامل ماده آلرژی زا مرتبط است. دکتر اکبریان در ادامه می افزاید: سرفه های مزمن، تاثیرات جدی بر نحوه زندگی و حتی کیفیت بازدهی کار روزمره بر جا می گذارد. حساسیت های فصلی ناشی از ماده آلرژی زا، سلول های گلو و مری افراد را به سختی ملتهب می کند و سرفه های مزمن ادامه دار روی فعالیت روزمره تاثیری ناگوار دارد. معمولا این گونه افراد از حضور در جمع گریزانند و خیلی تمایل ندارند که در محافل عمومی، جشن ها و یا رستوران ها حاضر شوند.
چون سرفه های مزمن و پیاپی مستقیم بر فعالیت و روابط اجتماعی آنان تاثیرگذار است از جمله بیماری هایی که پیامد سرفه های مزمن و مکرر است می توان به آسم، خشکی گلو، جاری شدن ترشحات مخاطی و خلط از پشت بینی به داخل گلو و سرانجام بروز تب به عنوان پاسخ التهابی به این عارضه اشاره کرد. بسیاری از افرادی که به عارضه حساسیت های فصلی مبتلا می شوند به علت سرفه و آب ریزش بینی احساس می کنند که به زکام و یا سرماخوردگی دچار شده اند، درحالی که چنین توهمی بی پایه است. بارها اتفاق افتاده است که افراد مبتلا به حساسیت های فصلی که در سردرگمی به سر می برند، از خطرات آلرژی و پیامد آلرژن ها بیمی به خود راه نمی دهند و فکر می کنند که دچار سرماخوردگی شده اند. از این رو شناخت دقیق آلرژن ها با هدف شناخت و درک عامل و یا عوامل حساسیت زا، بسیار مهم است. این امکان وجود دارد که فردی سالیان دراز باعلایم ناشی از حساسیت های فصلی همراه با سرفه و آب ریزش بینی در رنج مستمر باشد و عامل اصلی ماده مسبب آلرژی که سلامت فرد را به مخاطره افکنده است را نشناسد.
● حساسیت، درمانش چیست؟
فو ق تخصص ایمونولوژی آسم و آلرژی در ادامه گفت وگو خاطرنشان می کند که صدمه دیدگان از آلرژی پیش از بروز عارضه تب باید به پزشک متخصص مراجعه کنند، تا عامل آزاردهنده بیماری زا که التهاب سلولی به وجود آورده است به سرعت دفع شود. معمولا هنگامی که در قسمتی از بدن، ماده آلرژی زا صدمه ایجاد کرده و سلول ها آسیب دیده است، گلبول های سفید متمرکز در محل التهاب، موادی موسوم به ماده تب زا ترشح می کنند. دستگاه تنظیم درجه حرارت بدن که در مرکز هیپوتالاموس قرار گرفته است، از چنین پدیده ای متاثر می شود، ولی تلاش می کند در ثبات دمای بدن نقش مثبت ایفا کند. تب، به عنوان پاسخ التهابی پس از ضربه ماده حساسیت برانگیز آلرژی زا بروز می کند. اصولا چنین نشانه ای، علایم وابسته به عارضه عفونی ماده آلرژی زا دارد. سن میزبان، یعنی افراد سالمند و یا افراد کم سن مثل نوزادان از ضربه التهاب سلولی حساسیت های فصلی علایم متفاوتی را بروز می دهند و وضعیت ایمنی افراد هرچه بالاتر باشد، درواقع ضربه های آلرژی زا دیرتر مشهود می شود و ابتلا به عارضه های دیابت، سرطان ، ایدز و یا بیماری های مزمن دیگر که به دستگاه ایمنی انسان آسیب عمده وارد می کنند، در بروز سریع تر تب به عنوان پاسخ التهابی نقشی درخور دارند.
اقدامات درمانی، انجام جراحی، بروز سوختگی، وضعیت ناگوار تغذیه ای و اقدامات درمانی تهاجمی مانند تزریقات وریدی و لوله های ادراری به نوعی به سد دفاعی طبیعی بدن آسیب می رساند و موجب تغییر پاسخ ایمنی بدن نسبت به عامل آلرژی زا می شود. اما عموما تب، با ارزش ترین معیار تشخیص عفونت و یا جریان التهاب سلولی ماده آلرژی زا به شمار می آید. هنگام ضربه ماده آلرژی زا به پوست بدن افراد مسن و سالمند ممکن است تب به عنوان پاسخ التهابی با تاخیر روی دهد و در این گونه مواقع، معمولا بیش از یک تا دو درجه سانتی گراد افزایش دمای بدن آنان دیده نمی شود. از سوی دیگر فرد مبتلا به عارضه تب با کاهش اشتها، سردرد، داغی و خشکی پوست مخصوصا در محل ایجاد ضربه ماده آلرژی زا، صورت برافروخته، تشنگی، کسالت و بی حالی را تجربه می کند که در صورت بی توجهی، آب بدن فرد بیمار روبه کاستی می گذارد. تب به عنوان یک علامت آگاه کننده از بیماری و یا عامل مخرب بروز می کند. پیشنهاد می شود زمانی که افراد در فضاهای بسته ای مانند خودروها قرار دارند باید شیشه ها را به طور کامل بالا بیاورند تا کمتر در معرض آلودگی ها قرار بگیرند.
البته استفاده از ماسک ها نیز می تواند مفید باشد. ولی به طور کلی بهتر است که افراد از عواملی که حساسیت آن ها را تهدید می کند دوری کنند و هرچه سریع تر این عارضه را جدی بگیرند و به پزشک متخصص مراجعه کنند.
روزنامه خراسان