آریتمی دهلیزی

آریتمی دهلیزی ناشی از ایجاد پالس های الکتریکی سریع در حفره های فوقانی قلب ;;(دهلیزها) می باشند که بعلت سرعت بالای ضربان قلب منجر به احساس طپش قلب می ;شوند. این آریتمی در افراد مبتلا به نارسایی قلب به تنگی عروقی قلب و مشکلات دریچه ;ای منجر به تشدید علایم بیماری زمینه ای می شود. انواع مختلفی از آریتمی دهلیزی ;وجود دارند که با اقدامات مختلف مورد درمان قرار می گیرند. ;

▪ PSVT;

▪ AF

▪ فلوتر دهلیزی

▪ تاکی کاردی دهلیزی

▪ PAC

▪ PSVT

این آریتمی دهلیزی به علت وجود مسیرهای فرعی دهلیزی بطنی (ولف- پارکینسون- ;وایت) و یا وجود مسیرهای اضافی در داخل گره دهلیزی- بطنی ایجاد می شوند. چرخش ;سریع پالس الکتریکی بین مسیر فرعی و گره دهلیزی بطنی و یا بین مسیرهای اضافی و ;اصلی داخل گره دهلیزی- بطنی (یک حالت اتصال الکتریکی) منجر به افزایش شدید ;ضربان قلب در حد 180-130 در دقیقه می شود. افراد مبتلا به این آریتمی معمولاً; قلب و ;عروق سالم دارند و ایجاد آریتمی تنها مشکل آنهاست . ;مسیرهای فرعی در سنین کودکی و جوانی و مسیرهای اضافی داخل گره دهلیزی- بطنی ;در سنین میانسالی منجر به حملات آریتمی می شوند. شروع حملات آریتمی به صورت ;ناگهانی بوده و بعد از چند دقیقه و به ندرت بیشتر به صورت خود به خود قطع می شوند. ;تعداد این حملات متفاوت بوده و ممکن است از یک بار در سال تا چند بار در روز متغیر ;باشد. اگرچه درمان دارویی ضدآریتمی با داروهایی از قبیل پروپرانولول و وراپامیل انجام ;می شود ولی درمان موثر و قطعی این آریتمی با ;ablation; به سادگی قابل انجام است. ;

1) AF

AF; ;یک آریتمی دهلیزی بسیار شایع است که عمدتاً; با افزایش سن مخصوصاً; در ;صورت وجود بیماریهایی از قبیل مشکلات دریچه ای، فشار خون بالا، دیابت، نارسایی ;قلب و تنگی عروق قلبی دیده می شود. گاهاً; بیماریهایی از قبیل پرکاری تیرویید منجر ;به ;AF; می شوند که با درمان بیماری، ;AF; برطرف می شود. ;AF ;; ناشی از چرخش ;سریع پالس الکتریکی در داخل دهلیزهای قلب می باشد. سرعت حرکت این پالس ;حدود 600 بار در دقیقه است، بنابراین دهلیزها فرصتی برای انقباض مؤ;ثر نداشته و ;عملاً; ساکن می باشند. ساکن بودن دهلیزها باعث بی حرکتی خون داخل دهلیزها و در ;نتیجه استعداد تشکیل لخته داخل قلبی و آمبولی لخته وعوارضی همچون حمله مغزی ;می شود که در حقیقت مهم ترین عارضه ریتم ;AF; بوده وبرای پیشگیری از آن باید از ;داروهای ضد انعقادی از قبیل وارفارین استفاده کرد. همه پالسهای ایجاد شده در ;دهلیزها به بطن های قلب منتقل نمی شوند (در غیر این صورت منجر به ;VF; و مرگ ;فرد می شد) بلکه حدود 180-110 پالس در دقیقه از گره دهلیزی- بطنی عبور کرده و ;در نتیجه ضربان بطن و نبض بیمار در همین حد بوده که نکته قابل توجه نا منظم بودن ;چشمگیر ضربان قلبی ایجاد شده است. ;مهمترین علامت ایجاد شده توسط ریتم ;AF; احساس طپش قلب می باشد؛; با این حال ;در مبتلایان به مشکلات دریچه ای و نارسایی قلب ممکن است منجر به تشدید ;نارسایی قلب و ایجاد علایم تنگی نفس و سرگیجه شود. در صورت وجود تنگی ;عروق قلبی، ضربان قلب بالا که در این ریتم ایجاد می شود منجر به درد آنژینی در فرد ;می شود. ریتم ;AF; در مبتلایان به سندرم ولف- پارکینسون- وایت ;;(WPW);; خطرناک ;بوده و ممکن است منجر به ;VF; و مرگ ناگهانی شود. ;

مهم ترین درمان ;AF; ، درمان ضد انعقادی برای پیشگیری از تشکیل لخته و حمله ;مغزی می باشد. در مبتلایانی که سن کمتر از 70 سال داشته و مبتلا به بیماری های ;دیگر از قبیل فشار خون بالا، نارسایی قلب، اختلالات دریچه ای، دیابت و نمی ;باشند ممکن است درمان با آسپرین کافی باشد در غیر این صورت بعلت خطر بیشتر ;آمبولی مغزی، نیاز به درمان با وارفارین می باشد. گاهاً; لازم است قبل از شروع اثرات ;وارفارین، درمان با هپارین وریدی در بیمارستان انجام شود. ;قدم بعدی در درمان ;AF; برطرف کردن احساس طپش قلب می باشد. جهت این امر از ;;2 روش درمانی استفاده می شود.;

▪ روش اول برطرف کردن ریتم ;AF; و تبدیل آن به ریتم سینوس است که اصطلاحاً; ;cardioversion; نام داشته و به صورت الکتریکی یا شوک و یا درمان دارویی ;;(آمیودارون، پروکایین آمید و ) انجام می شود. در صورت برطرف شدن ریتم ;AF; ، ;ممکن است برای حفظ ریتم سینوس و پیشگیری از ایجاد مجدد ریتم ;AF; نیاز به ;درمان دارویی طولانی مدت با داروهای آنتی آریتمیک باشد که معمولا در این رابطه از ;داروی آمیودارون استفاده می شود.;

▪ روش دوم جهت برطرف کردن علایم، کند کردن هدایت الکتریکی به بطن است. ;به این ترتیب ریتم ;AF; باقی مانده و با استفاده از داروهای ضد آریتمی از قبیل مهار ;کننده های سمپاتیک (متوپرولول، آتنولول، پروپرانولول) ویا داروی دیگوکسین ضربان ;قلب را آهسته کرد. این روش درمانی در بیمارانی که ریتم ;AF; مقاوم دارند بیشتر مورد ;استفاده است.;

;ممکن است بیماران ریتم ;AF; حمله ای داشته باشند یعنی گاهاً; ریتم طبیعی و گاهاً; ;ریتم ;AF; داشته باشند بنابراین به صورت موقت دچار طپش قلب می شوند. بعضاً; ;برخی بیماران علیرغم ابتلا به حملات ;AF; دچار علایم نمی شوند و ریتم ;AF; فقط ;توسط هولتر قابل تشخیص می باشد. نکته مهم استفاده از داروهای ضد انعقادی در ;همه مبتلایان به ;AF; دایم و حمله ای و انواع بی علامت و حتی بعد از ;cardioversion; ;می باشد. ;در یک روش درمانی نوین با استفاده از امواج رادیو فرکانسی عمل پالسهای غیر طبیعی ;در برخی نقاط دهلیز قلب سوزانده می شود;(RF ablation);; که این عمل ممکن است ;با قطع حملات و یا کاهش حملات ;AF; همراه باشد. با این حال این روش موفقیت ;کامل نداشته و در کشورما کاملاً; نوپا می باشد. ;

در تعداد کمی از بیماران ضربان بالای قلب ناشی از ریتم ;AF; توسط دارو قابل کنترل ;نبوده و ممکن است به ;ablation; گره دهلیزی بطنی نیاز باشد. در این صورت ارتباط ;الکتریکی دهلیز به بطن قطع شده و در نتیجه پالس های ایجاد شده به بطن منتقل نمی ;شود. قطعاً; بعد از ;ablation; نیاز به تعبیه پیس میکر بطنی برای حفظ ضربان قلب می ;باشد. حملات طپش قلب توسط این روش درمانی به صورت کامل و همیشگی از بین ;رفته و نیازی به داروی ضد آریتمی نمی باشد. با این حال ادامه درمان ضد انعقادی ;لازم است. ;

2) فلوتر دهلیزی

این آریتمی از انواع تاکی کاردی دهلیزی می باشد و در مبتلایان به فشار خون بالا، دیابت، ;اختلالات قلبی دریچه ای شیوع نسبتاً; بالایی دارد;; ;;(شیوع کمتر از ;AF;). این آریتمی ناشی ;از گردش یک پالس الکتریکی بر روی یک مسیر دایره ای می باشد که معمولاً; در دهلیز ;راست است. سرعت چرخش این پالس حدود 300 بار دردقیقه است ولی فقط نصف ;پالس های ایجاد شده به بطن ها منتقل می شود بنابراین سرعت ضربان بطنی و نبض بیمار ;حدود 150 بار در دقیقه و معمولاً; منظم است (برخلاف ;AF; ). ریتم فلوتر دهلیزی به ;علت ایجاد ضربان قلب بالا منجر به احساس طپش قلب در فرد می شود و در مبتلایان به ;نارسایی قلبی و یا اختلالات دریچه ای با تشدید علایم نارسایی از قبیل تنگی نفس و ;ضعف همراه است. در مبتلایان به تنگی سرخرگی قلبی، درد آنژینی قلب ایجاد می شود.; ضربان بالای قلب در ریتم فلوتر دهلیزی برخلاف ریتم ;AF; براحتی توسط داروهایی از ;قبیل دیگوکسین و یا داروهای مهار کننده سمپاتیک( آتنولول، متوپرولول، پروپرانولول) ;کنترل نمی شود و اغلب نیاز به رفع ریتم فلوتر از طریق ;cardioversion; می باشد. این ;درمان از طریق شوک الکتریکی و یا به صورت دارویی (آمیودارون، پروکایین آمید و ) ;قابل انجام است. در صورت تکرار حملات فلوتر دهلیزی این آریتمی در اغلب موارد از ;طریق ;RF- ablation;; قابل درمان کامل است. مسیر حرکت الکتریکی داخل دهلیزها بر ;خلاف ریتم ;AF; مشخص بوده و با سوزاندن ;;(ablation);; و قطع این مسیر می توان در ;;90-80 درصد موارد به صورت غیر قابل برگشت این آریتمی را درمان کرد. با این حال ;در برخی بیماران علیرغم برطرف شدن فلوتر دهلیزی بعلت عوامل زمینه ساز ممکن است ;ریتم ;AF; در آینده ایجاد شود. فلوتر دهلیزی نیز ممکن است همراه با تشکیل لخته و ;استعداد حملات مغزی همراه باشد بنابراین در صورت عدم درمان قطعی نیاز به داروهای ;ضد انعقادی می باشد. ;

3) تاکی کاردی دهلیزی

این آریتمی ناشی از وجود یک کانون ضربان ساز سریع در دهلیزچپ یا راست قلب می ;باشد. این کانون با سرعت بالا پالس الکتریکی ایجاد کرده و ضربان قلب در حد 180-;;100 بار در دقیقه منجر به طپش قلب در فرد می شود. در صورت وجود نارسایی قلب، ;تنگی سرخرگی و یا بیماری دریچه ای، تاکی کاردی دهلیزی منجر به تشدید علایم ;بیماری زمینه ای می شود. اگرچه تاکی کاردی دهلیزی اغلب در مبتلایان به بیماری قلبی ;ایجاد می شود. با این حال در افراد بدون بیماری قلبی و حتی کودکان کاملاً; سالم دیده ;می شود. درمان دارویی ضد آریتمی برای کنترل علایم مبتلایان به تاکی کاردی دهلیزی ;قابل انجام است ولی از بین بردن کانون ضربان ساز به وسیله ;; ablation; ;RF; به عنوان ;یک روش مؤ;ثر و مطمین و با میزان موفقیت بالا (بیشتر از 80 درصد) به تمام بیماران ;پیشنهاد می شود. ;

4) PAC; ;

گاهاً; یک کانون غیر طبیعی ضربان ساز در یکی از دهلیزهای قلب منجر به ایجاد پالس ;الکتریکی و در نتیجه ضربان قلب نابجا می شود. تناوب ایجاد این ضربان نابجا ;;(;PAC;) در افراد و شرایط مختلف متفاوت بوده و ممکن است 12-10 بار در شبانه ;روز یا 30- 20 بار در دقیقه باشد. این آریتمی کاملاً; خوش خیم بوده و علایم مهمی ;ایجاد نمی نماید. با این حال در برخی بیماران احساس طپش قلب به وجود می آید که ;می توان در این موارد با استفاده از داروهایی از قبیل پروپرانولول علایم را برطرف ;کرد.; در صورتی که ضربانات نابجای دهلیزی ;PAC; به صورت متوالی و برای مدت ;طولانی ادامه یابد تاکی کاردی دهلیزی به سرعت 180-110 بار در دقیقه ایجاد شده و ;منجر به احساس طپش قلب شدید می شود. در این موارد موثرترین درمان، ;RF-;ablation; و سوزاندن دایمی کانون غیر طبیعی ضربان ساز می باشد. ;