آموزش و پرورش در ایتالیا

تحصیل برای همه افراد جامعه، یکی از اصول کلیدی است که توسط قانون اساسی جمهوری ایتالیا بیان شده است. اصل 30 این قانون تاکید می کند که تربیت کردن، آموزش دادن و تحصیل بچه ها وظیفه دولت و حق والدین بچه هاست.

اصل 33 این قانون همچنین بیان می کند که حکومت جمهوری، قوانین کلی برای تحصیل را وضع و مدارس دولتی را در همه سطوح آموزشی پایه گذاری می کند. بنابراین، حقی که بر گردن شهروندان است با وظیفه ای که برعهدة دولت است همانا فراهم کردن خدمات تحصیلی مناسب بدون هیچگونه تفاوت و تبعیض برای رسیدن به بالاترین سطح تحصیلی است.

علاوه بر این، قانون اساسی بازگو می کند که تحصیل می تواند مستقیماً توسط دولت و دیگر سازمان ها و نهادها که شامل مؤسسات خصوصی و غیرانتفاعی است، فراهم شود. به این ترتیب حق والدین بچه هاست که برای فرزندانشان یک مدرسه دولتی یا غیردولتی انتخاب کنند.

طبق قانون اساسی، تحصیل در مدارس دولتی، برای تمامی شهروندان برای حداقل نه سال از شش تا 15 سالگی اجباری و رایگان است.تا سال 2000، تقریباً تمامی بچه های سه سال به بالا آموزش پیش دبستانی را پشت سر گذاردند.

در مورد افراد بالغ بی سواد یا کم سواد این کشور یک برنامه ملی با عنوان Centri Territorial Perman از سال 1998 با هدف فراهم کردن فرصتی برای این دسته از افراد برای رسیدن به آموزش بنیادی و اساسی و نیز بالا بردن میزان معلومات، توانایی ها و مهارت هایشان آغاز شد.

آموزش اساسی در ایتالیا باید برای تمامی افراد جوان، دانش، مهارت، تبحر و کاردانی لازم را برای گسترش و توسعه توانایی های بچه ها در تمامی زمینه های اخلاقی، اجتماعی، عقلانی و عملی و خلاقیت فراهم کند تا اینکه فعالانه در زندگی فرهنگی و اجتماعی شرکت کرده و بطور مثبت پاسخگوی نیاز بازار کار باشند.

طراحی نقشه ساختارهای پایه ای آموزش که برای پیشرفت مهارت ها و توانایی های مختلف در آینده لازم است. پایه گذاری زمینه آموزشی که در آن نقش و ارزش ناکارآمد روش های سنتی نشان داده شده و در عین حال با اصول اساسی و مهم فرهنگی و اجتماعی پیوند خورده باشد.

اطمینان از وجود روند ارتباطی مداوم میان آموزش و یادگیری و آیندة کاری جوانان نظیر ارتباط میان قابلیت های مهارتی و توانایی های به دست آمده در مدرسه و آنچه که در بازار کار مورد نیاز است.

● ارزیابی مقررات آموزشی

ساختار آموزشی در کشور ایتالیا شامل کودکستان، آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه، دوره های آموزشی شغلی، شاگردی، آموزش استخدامی، قراردادی و پیمانی، تربیت معلم ابتدایی و تربیت معلم کودکستان، مدرسه حرفه ای، مدرسه فنی، مدرسه هنر، دبیرستان هنر، دبیرستان کلاسیک یا عملی، آکادمی هنرهای زیبا و دانشگاه و مؤسسات دانشگاهی است.

آموزش پایه دولتی تا سن 15 سالگی است که تا هیجده سالگی نیز ادامه می یابد.

اسکولامه یا تحصیلات متوسطه فراگیر نیز که به اخذ گواهینامه دوره برای حضور در مدارس تکمیلی متوسطه می انجامد.

در مدارس تکمیلی متوسطه، دانش آموزان می توانند به واحدهای بالاتر علمی، تکنیکی، هنری یا حرفه ای وارد شوند و به شرط دریافت گواهینامه می توانند به همه دانشگاه ها بروند و سپس استخدام شوند.

سه سال دورة آموزش حرفه ای منجر به کسب گواهینامه صلاحیت و استخدام می شود و پنج سال دوره آموزشی منجر به دریافت گواهینامه حرفه ای می شود که برابر با گواهینامه مدرسه فنی است.

سیستم تحصیلی شامل موارد زیر است:

▪ کودکستان (غیراجباری) برای کودکان بین سه تا شش ساله.

▪ ابتدایی برای بچه ها بین شش تا یازده ساله.

▪ مدارس مقدماتی متوسطه برای بچه های بین یازده تا چهارده ساله.

▪ مدارس تکمیلی متوسطه که شامل انواع متفاوت تحصیلات است و درحالت کلی شامل دانش آموزان پانزده تا نوزده ساله است.

اجازه ورود به تحصیلات دانشگاهی و غیردانشگاهی تکمیلی به دانش آموزانی که امتحانات دولتی را بگذرانند داده می شود. دوره های آموزشی حرفه ای به صورت اختیارات کلی هستند و افرادی که سنشان بین شانزده تا بیست و پنج سال و گاهی اوقات بالاتر، می توانند حضور داشته باشند.

برای به دست آوردن اجازة ورود به دبیرستان، نیاز به گواهینامه پایان دوره مقدماتی متوسطه است هدف از قانون گذاری های خاص و نوآوری های آزمایشی ارشاد دانش آموزانی است که باید دربارة شغل آینده شان یا ادامه تحصیلات در دبیرستان تصمیم بگیرند.

● آموزش پیش دبستانی

از مراکز پیش دبستانی در ایتالیا با عنوان اسکولادل اینفاتریا یاد می شود. کودکستان که نخستین شکل آموزش بچه ها در ایتالیا است، اجباری نیست، اما در جایگاه نخستین سطح تحصیلات قرار می گیرد.

تعداد دانش آموزان شرکت کننده در این مدارس در حال افزایش است. اکنون در مجموع 96 درصد از کودکان رده های سنی سه تا پنج سال در این کودکستان ها شرکت می کنند. در طول این دوره معلمان، باید مهارت های بچه ها را در مورد خلاقیت، طرز برخوردهای اجتماعی، استقلال و روش یادگیری بهبود بخشند.

تمامی کودکان رده سنی سه سال در شروع سال تحصیلی (اول سپتامبر) با آنهایی که سومین روز تولدشان قبل از 31 دسامبر است، می توانند در یک کودکستان پذیرفته شوند.

برنامه آموزش کودکستان ها براساس ارتباط نزدیک میان اهداف آموزشی (همانندی، استقلال و رقابت) و ابعاد توسعه و سیستم های فرهنگی نمادین پایه ریزی شده است.

● برنامه های آموزشی

از جمله مهمترین برنامه های آموزشی که در مراکز پیش دبستانی ارایه می شود، می توان از موارد زیر نام برد:

▪ شناخت اعضای بدن و اعضای حرکتی.

▪ تقویت گفتار و ادای صحیح کلمات.

▪ شناخت اشیاء، زمان و طبیعت.

▪ شناخت پیام ها، اشکال و وسایل.

▪ برقراری ارتباط با دیگران.

آموزش پیش دبستانی در معنای دقیق تر آماده کردن تحصیلی بچه های سه تا پنج سال است که به وسیله طرح به اصطلاح Materno Or Scuole per Ilnfanzia فراهم شده است.

توجه و خدمات آموزشی ویژه ای برای بچه های زیر سه سال وجود دارد که به وسیله برنامهAsili Nido فراهم شده است. برنامهThe Scuole Mateme بخشی از سیستم آموزشی است که با مسیولیت وزارت آموزش و پرورش است. در حالیکه Asili Nido متعلق به سیستم آموزشی نیست و تحت مسیولیت وزارت کار است.

برنامه Asili Nido عمدتاً توسط شهرداری ها حمایت مالی شده و در میزان بسیار پایینی شرکت های خصوصی و غیرانتفاعی آن را حمایت می کنند که البته فقط نسبت خیلی کمی از جمعیت را زیر پوشش خود قرار می دهند یعنی در حدود 8 درصد در سطح ملی و به ویژه در ایتالیای مرکزی و شمالی، به اضافه موارد اندکی در ایتالیای جنوبی و جزایر آن اما در طی دهة اخیر پیشرفت قابل ملاحظه ای در آمادگی تحصیلی افراد دیده می شود.

حضور در مدارس پیش دبستانی اجباری نبوده اما تقریباً حالت فراگیر گرفته و بیش از 95 درصد بچه ها در نوعی از محیط های آموزشی پیش دبستانی حضور یافته اند.

بچه های معلول هم به طور کامل در مدارس عمومی، با دیگر بچه ها تلفیق داده شده اند.

مدارس پیش دبستانی دولتی معیارها و الگوهایی را پیروی می کنند که توسط حکم وزارتی صادر شده است که این الگوهای آموزشی چیزی مثل برنامه آموزشی دروس برای معلمان این طرح ها در حقیقت، اهداف مقطع پیش دبستانی را طراحی می کنند که این اهداف عبارتند از تقویت قابلیت های فرد با توجه به ویژگی های بدنی، عقلانی و سایکودینامیک، کمک به فرد در حصول اعتماد به نفس، توسعه توانایی های فرد به ویژه توانایی های عقلانی، زبانی، حرکتی، ادراکی و احساسی اوست.

فعالیت های آموزشی به طور منظم کنترل و ارزیابی می شود که این توسط بازرسانی که در واقع در نقش مشاوران عمل می کنند، انجام می گیرد.

بیشتر مقطع های پیش دبستانی غیردولتی هم (نه به طور رسمی) این الگوی آموزشی را پذیرفته و به این ترتیب، کیفیت خدمات آموزشی را تضمین می کنند. عوامل احساسی که انتظار می رود در بهبود کیفیت خدمات آموزشی دخیل باشند شامل الگوهای آموزشی ذکر شده، به اضافه صلاحیت معلمان و نسبت تعداد معلمان به شاگردان است.

منظور از الگوهای آموزشی، یک سری از بایدهایی هستند که مدارس پیش دبستانی باید به آن برسند و آنها را به کار ببندند و فعالیت های تحصیلی بچه ها باید در راستای این بایدها باشد.

البته این بایدها صرفاً برنامه آموزشی واقعی یا خلاصه دروس نیست و فهرستی از استانداردهای کسب شده را به ما نمی دهند، اما می شود چنین پذیرفت که در واقع این معیارها به منزله یک کتاب راهنمای آموزشی برای معلمان است.

بسیاری از مدارس غیردولتی هم، یک سری هماهنگی هایی را در راستای فعالیت های آموزشی دنبال می کنند که معمولاً همسو و هماهنگ با مدارس دولتی بوده اما تا حدودی از طریق مطابقت با بافت محلی و اجتماعی غنی شده است.

در بسیاری موارد، هدف از حمایت آموزش پیش دبستانی، مزیت و ویژگی خاص این دوره است که اغلب در سطوح بین المللی هم شناخته شده است.

قانون 179 مصوب 27 می 1991، مجلس شورای ایتالیا، نقطه شروع سیاست های این کشور در حوزه آموزش پیش دبستانی محسوب می شود.

● آموزش ابتدایی

تحصیلات اجباری در ایتالیا، با آموزش دورة ابتدایی آغاز می شود که قبلاً پنج سال به طول می انجامید و برای بچه های بین شش تا 11 سال درنظر گرفته می شد. تحصیلات دورة ابتدایی در سراسر کشور کاملاً گسترده شده است. تشکیل و فعالیت مدارس ابتدایی به واسطه سیاست آینده نگری کلی که در تمامی کشور اعمال می شود، تنظیم شده است.

برنامه های آموزش ابتدایی طی آموزش های 27 تا 30 ساعته در هفته یا آموزش تمام وقت 40 ساعت در هفته، ارایه می شود. مدارس دورة ابتدایی همچنین می توانند تحت مالکیت دولت بوده یا خصوصی باشند.

آموزش ابتدایی نخستین دورة مدارس اجباری با هدف بالا بردن سطح فرهنگی جامعه با دیدگاهی مثبت نسبت به آموزش اجتماعی و هماهنگی با دیگر ارگان ها است. آموزش ابتدایی اساساً توسط مدارس دولتی فراهم می شود که 93درصد از گروه های سنی را در بر می گیرد. اما تعدادی مؤسسات خصوصی نیز وجود دارند که عمدتاً توسط گروه های مذهبی حمایت مالی شده که به 7 درصد از جمعیت جوان خدمت می کنند. مدارس دولتی رایگان است در حالی که در مدارس خصوصی والدین شهریه پرداخت می کنند.

ابتکارات اساسی اعم از معرفی زبان های خارجی در برنامه های آموزشی و تعریف بهتری از گروه های انضباطی و تدریس موضوعات جداگانه در این مقطع به مورد اجرا گذارده شده است. این ابتکارات بر چارچوب اصلاح برنامة آموزش ابتدایی سال 1981 استوار است که هدف اصلی آن ایجاد فرصت های بیشتر برای دستیابی به سطح فرهنگی گسترده تر بویژه کسب مهارت در زبان های مختلف است. بنابراین کودکان با استفاده از روش های مختلف برای جستجوی تجارب خود، از پیشرفت و کسب توانایی هایی در جهت برخورداری از افکار انتقادی، خودمختاری و آموزش اساسی برخوردار می شوند.

برنامه آموزشی جدید بر اصل اختصاصی کردن فرآیند آموزش و یادگیری از طریق فعالیت های دانش آموزی بیشتر تأکید می کند. مطالعات زیادی در چند سال اخیر در زمینه محتوا و کیفیت آمادگی تحصیلی بدنبال قوانین جدید وضع شده انجام گرفت که مهمترین این ابتکارات استقرار سیستم کنترل در وزارت آموزش و پرورش است که به طور منظم هر دو سال وضع آموزشی را از ابعاد مختلف کنترل می کند. به عنوان مثال به بررسی و نظارت ساختار و ابعاد مؤسسات آموزشی و تعداد کلاس های درسی، تعداد معلمان و دانش آموزان می پردازد.

در حقیقت خودمختاری آموزشی این اجازه را به مؤسسات غیرانتفاعی می دهد که در راستای بهبود کیفیت آموزش بومی و منطقه ای به طراحی و برنامه ریزی طرح های آموزشی مدارس و فعالیت های فوق برنامه همسو با نیازهای ویژه و منابع قابل دسترس در جهت استفاده بهتر و مؤثرتر از منابع مبادرت کنند. تأکید عمده ای بر روی تداوم تحصیل از دوره پیش دبستانی به ابتدایی ارایه شده است. در این دوره همچنین به میزان تخصص معلمان اهمیت ویژه ای داده می شود.

در این زمینه معرفی مدل های جدید آموزشی شامل تخصص های اولیه بیشتر و کلاس های آموزشی درون گروهی کاربرد دارد که خود باعث جایگزینی مدل ها و روش های قدیمی با مسایل و روش های انضباطی جدید می شود.

مسأله ترک تحصیل یکی از مسایل مهم سیاستگذاران است. حتی اگر این تعداد نسبت خیلی کمی را شامل شود. که این امر هنوز هم یکی از موانع دستیابی به اولویت های سیاست آموزش همگانی است.

این وضعیت در سراسر کشور ایتالیا گسترش یافته اما از دیدگاه کمی این مشکل در مناطق جنوبی و جزایر جدی تر است و کودکان را بدون توجه به جنسیتشان تحت تأثیر قرار می دهد. واضح است که ابتکارات زیادی با هدف مبارزه با افت تحصیلی در این زمینه انجام شده که تا حدودی موفقیت آمیز نیز بوده است.

طی دهه 95 نوآوری های متعددی در زمینه جلوگیری از ترک تحصیل و افت تحصیلی کودکان انجام شده است. در میان چنین مقیاس هایی دو مورد به نظر می رسد که مؤثر بوده، اولی کنترل افراد ترک تحصیل کننده بوسیله وزارت آموزش و پرورش که از طریق ارزیابی های مداوم در سطح استانی با هدف پیگیری افراد ترک تحصیل کننده و معرفی مجدد آنها به سیستم آموزشی صورت گرفته و دومی یک سری طرح هایی است که توسط وزارت آموزش و پرورش ارایه شده است در این چارچوب به دانش آموزان تجدیدی یک ساله یا دوساله توجه ویژه ای شده است چون که این وضع به عنوان یکی از عوامل ترک تحصیل به حساب می آید. این وضع در حال بهبود است و هم اکنون تعداد افراد تجدیدی 3 درصد از کل بچه های ثبت نام شده را تشکیل می دهد. با این ابتکار با تأسیس سازمان نظارتی در زمینه نظارت بر افت تحصیلی مدنظر قرار گرفت.

بچه های معلول در کلاس های معمولی در کنار بچه های دیگر حضور یافته و از طرف معلم مساعدت می شوند و معلمان با آنها در زمینه طراحی، اجراء و طرح های آموزش ویژه همکاری می کنند. همینطور مهاجران هم در کلاس های عادی حضور یابند و در بسیاری موارد مدارس دوره های ویژه ای را برای آنها به زبان مادریشان برگزار می کند. برنامه آموزشی مدارس ابتدایی در این دهه توسعه یافته و مهمترین ابتکارات در این زمینه معرفی زبان خارجه به عنوان یک موضوع درسی جدید و استفاده از اطلاعات و تکنولوژی های ارتباطی است.

زبانهای تدریس شده به عنوان زبان دوم شامل زبان های انگلیسی، فرانسه، اسپانیولی و آلمانی است.

● اصلاحات آموزشی

به دلیل اصلاح سیستم تحصیلی (قانون باسانینی شماره 59/1997) آموزش دوره ابتدایی هفت سال به طول می انجامد و به کودکان رده های سنی شش تا 13سال ارایه می شود.

قانون باسانینی همچنین تصریح می کند: مدارس ابتدایی از استقلال آموزشی و سازمانی برخوردار هستند. استقلال، به معلمان یک مجموعه کامل از فرصت ها می دهد که برنامه های درسی جاری را انعطاف پذیرتر کنند و آنها را با نیازهای یادگیری دانش آموزان تطبیق دهند. این کار ابتکاری را افزایش می دهد که هم اکنون بسیاری از معلمان انجام می دهند. به علت اصلاح، هر مدرسه ای برنامه آموزشی مخصوصی را تشکیل خواهد داد و در اختیار دانش آموزان خانواده های آنها خواهد گذاشت.

● شرایط ورودی

تمامی کودکان رده سنی شش سال از حق حضور در مراکز آموزش ابتدایی برخوردار هستند.

محدودیت های مربوط به انتخاب مدرسه می تواند به دلیل امکانات مربوط به مکان مدرسه و تعداد واحدهای کارکنان آن باشد. کلاس ها معمولاً از حداکثر بیست و پنج و حداقل 10دانش آموز متشکل می شود. طبق قانون مدارس ابتدایی نمی توانند کمتر از شش و بیشتر از25 دانش آموز داشته باشند.

● برنامه های آموزشی

از جمله مهمترین برنامه های آموزش ابتدایی می توان از موارد زیر نام برد:

زبان ایتالیایی، زبان خارجی، ریاضیات، علوم، تاریخ، جغرافیا و علوم اجتماعی، آموزش هنر، آواز و موسیقی، تربیت بدنی و علوم مذهبی که تنها موضوع انتخابی است که گزینش یا عدم گزینش آن به اختیار خود دانش آموز و والدین وی است.

● ارزیابی تحصیلی

▪ امتحانات نهایی

در پایان کلاس پنجم، دانش آموزان ملزم به شرکت در آزمون پایان سال تحصیلی با عنوان (اسامی دی لیسترا المنتار) می شوند که در صورت موفقیت در آن به مقطع مقدماتی متوسطه راه می یابند. گفتنی است که آزمون پایان سال تحصیلی بر دو امتحان کتبی و یک امتحان شفاهی مشتمل می شود.

● آموزش متوسطه

▪ آموزش مقدماتی متوسطه

آموزش اجباری، علاوه بر آموزش ابتدایی شامل مقطع مقدماتی متوسطه می شود که سه سال طول کشیده و بچه های یازده تا چهارده سال در آن تحصیل می کنند. این دوره یک آموزش نظری عمومی و چارچوبی برای پیشرفت توانایی های دانش آموزان در تمامی زمینه ها را فراهم می کند. بیشتر مدارس مقدماتی متوسطه توسط دولت حمایت مالی شده که 3/96 درصد از دانش آموزان این رده سنی را شامل می شود. در حالی که 7/3 درصد بچه هایی که در مدارس غیردولتی هستند توسط مؤسسات مذهبی و سایر مؤسسات خصوصی و غیرانتفاعی حمایت مالی می شوند. آموزش مقدماتی متوسطه مانند مقطع ابتدایی در مدارس دولتی رایگان است و اولیاء از طرف دست اندرکاران منطقه ای برای خرید کتاب های درسی حمایت مالی می شوند. کودکانی که در مدارس خصوصی درس می خوانند هزینه و شهریه را پرداخت می کنند. آموزش مقدماتی متوسطه از اوایل دهه 60 اجباری است. اما تا حدودی نسبت بالایی از بچه ها قبل از پایان این دوره ها و گرفتن مدرک ترک تحصیل می کنند یا ثبت نام نمی کنند. این مدارس فراهم کننده زمینه لازم برای دسترسی به آموزش تکمیلی متوسطه اند. ترک تحصیل مشکلی در این زمینه است که تأثیر و نتایج آن در زمینه آموزش اساسی بچه ها و نیز فرآیند شغلی و توانایی های کاری آنها مورد توجه واقع شده است.

دانش آموزان می توانند یکی از انواع مختلف رشته ها را در پایان دوره متوسطه پایین انتخاب کنند. آموزش مقدماتی متوسطه بر دوره آموزشی سه سال مشتمل می شود. آموزش مقدماتی متوسطه اسکولا مدیا از سه پایه تحصیلی اول، دوم و سوم متشکل شده و به آموزش دانش آموزان بین رده های سنی یازده تا چهارده سال تعلق دارد. آموزش تکمیلی متوسطه نیز در دبیرستان های کلاسیک، دبیرستان ها علمی، دانشکده هنری، مدارس فنی و مؤسسات حرفه ای ارایه می شود. مقطع مقدماتی متوسطه اسکولا مدیا از برنامه های آموزشی متنوع برخوردار نیست. دانش آموزان مدارس مقدماتی متوسطه وابسته به دانشکده های هنر و هنرکده های موسیقی از امکانات دو تا سه ساعت آموزش فوق العاده برنامه های هنری و موسیقی برخوردارند.

کلاسهای درسی مقطع مقدماتی متوسطه بر سی ساعت در هفته و یا سی و شش ساعت در هفته، همراه با آموزش زبان خارجی مشتمل می شود.

● شرایط پذیرش

برای ورود به مقطع مقدماتی متوسطه (اسکولا مدیا) دانش آموزان باید مدرک پایانی تحصیلی دوره ابتدایی را داشته باشند که معمولاً در یازده سالگی به دست می آید.

از دانش آموزان غیربومی علاوه بر دریافت مدرک پایان دوره ابتدایی، آزمون هوش و استعداد مبنی بر اعطای مجوز تحصیل به آنان به عمل می آید.

● ارزیابی تحصیلی

امتحان پایانی آموزش مقدماتی متوسطه اسامه دی لینزا مدیا از سه امتحان کتبی (زبان، ایتالیایی، ریاضیات و یک زبان خارجی و یک مصاحبه بین رشته ای از تمامی دروس امتحانی متشکل می شود. در پایان سال تحصیلی و بعد از ارزیابی نهایی، مدرک دیپلمادی لینزا مدیا به دانش آموزان اعطا می شود.

این مدرک بر مبنای طبقه بندی ارزشیابی تحصیلی با عناوین عالی، بسیار خوب، خوب و متوسط به دانش آموزان ارایه می شود. علاوه بر این والدین دانش آموزان نیز از حق ارزیابی تحلیلی کودکان خود برخوردار هستند که در صورت تمایل، توسط کمیته امتحانی صورت می گیرد. به دانش آموزانی که از نتایج قابل قبولی در امتحانات برخوردار نشده اند، عنوان نان لیستریا تو اطلاق می شود.

● آموزش تکمیلی متوسطه

بعد از پایان دوره آموزشی اجباری و گذراندن امتحان دوره مقدماتی متوسطه، دانش آموزان ممکن است دوره های تحصیلی سه، چهار یا پنج ساله را بگذرانند.

افزایش در تعداد و نوع دوره های آموزشی قابل دسترسی، معرفی گسترده شاخه های جدید آموزشی (به عنوان مثال علوم کامپیوتر) و برنامه های جدیدی که خصوصاً دو سال اول این مقطع تحصیلی را شامل می شود به طور گسترده ای آمادگی تحصیلی این دوره را تغییر داده است. ساختار کلی این مقطع آموزشی در آینده نزدیک تغییراتی خواهد یافت چرا که اصلاح کلی سیستم آموزشی، اساسی ترین تأثیرش را در این سطح نشان خواهد داد. این مدارس هم عمدتاً توسط دولت حمایت مالی شده که 2/93 درصد از کل دانش آموزان را شامل می شود. 8/6 درصد باقی مانده نیز در مدارس غیردولتی حضور یافته توسط بخش های خصوصی و مذهبی حمایت مالی می شوند. مقطع آموزش تکمیلی متوسطه به خودی خود هنوز رسماً به عنوان بخشی از آموزش بنیادی محسوب نشده، اگرچه نسبت بالایی از فارغ التحصیلان دوره آموزش اجباری در این دوره ثبت نام می کنند. یک مشخصه عمومی در کل مناطق ایتالیا، نسبت بالاتر دانش آموزان دختر به پسر است.

مقررات جدید در زمینه آموزش اجباری باعث افزایش قابل ملاحظه ای از میزان جوانان شرکت کننده در آموزش رسمی برای گرفتن مدرک شده است. ترک تحصیل در این مقطع تحصیلی نیازمند توضیح نیست. چرا که مقطع تکمیلی متوسطه سطح اجباری نیست. دلایل این امر که چرا تعدادی از جوانان در این مقطع ثبت نام نکرده اند یا طی این دوره ها ترک تحصیل کرده اند متفاوت است که این تفاوت براساس زمینه اقتصادی، اجتماعی یا عوامل دیگر می تواند باشد. در برخی از مناطق به عنوان مثال در ایتالیای شمالی، برای عده ای از افراد بعد از پایان دوره آموزشی اجباری به راحتی فرصت شغلی امکان پذیر بوده و به همین دلیل این افراد انگیزه خاصی برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر ندارند.

در مناطق دیگر بویژه در ایتالیای جنوبی و جزایر، میزان بیکاری در میان جوانان بالاتر است .حتی در میان آن عده ای که دیپلم یا مدرک دانشگاهی دارند و این عوامل تا حدودی افراد را از ادامه تحصیل باز می دارد. میزان ترک تحصیل کننده ها بویژه بعد از نخستین سال آموزش متوسطه تکمیلی، خصوصاً در مؤسسات فنی و حرفه ای و مؤسسه های فرهنگی و هنری بالا است.

بعد از اتمام آموزش پایه و قبول شدن در امتحان پایانی مقدماتی متوسطه دانش آموزان وارد مقطع آموزش تکمیلی متوسطه می شوند که مدت زمان سه تا پنج سال به طول می انجامد.

در واقع، آموزش پایه در پایان نخستین سال آموزش تکمیلی متوسطه به پایان می رسد.

آموزش متوسطه تکمیلی به گروه های کلاسیک، هنری، فنی وحرفه ای تقسیم می شود.

● شرایط ورودی

هر دانش آموزی که به احراز مدرک پایانی آموزش مقدماتی متوسطه دیپلمادی لینزا مدیا نایل آمده باشد، از مجوز حضور در کلاس های آموزش تکمیلی متوسطه برخوردار خواهد بود و می تواند در آموزش متوسطة بالا شرکت کنند.

● مراکز آموزشی

▪ دبیرستان های کلاسیک که به مطالعه کلاسیک با عنوان ارویند کلاسیکو می پردازند.

دوره آموزشی این مدارس پنج سال مطالعه را شامل می شود که به دو دوره سازمان یافته (دورة دو ساله تکمیلی با عنوان جیناسیو و دورة سه سالة مقدماتی قبل از تشکیل اسکولا مدیا تقسیم می شود.

▪ دبیرستان های علمی لایسیوسانیتینیکو

دوره آموزشی این مدارس چهار سال طول می کشد و به دو بخش سازمان یافته (هنرهای تصویری و طراحی صحنه و معماری) تقسیم می شود.

▪ مدرسة هنرهای کاربردی اینسبیتیو دآرت

ـ دوره آموزشی این مدارس

پنج سال طول می کشد و به بخش های سازمان یافته متکی بر احراز تخصص های هنری نظیرنقاشی تزیینی، مجسمه سازی تزیینی، هنرهای گرافیک، هنرهای کاربردی چوبی، سرامیک و فلزی و غیره منتهی می شود.

▪ مدرسة موسیقی

دوره آموزشی این مدارس به آموزش مقدماتی سه ساله مشتمل می شود.

● اهداف کلی

از جمله مهمترین اهداف مراکز آموزش تکمیلی متوسطه می توان از موارد زیر نام برد:

▪ آماده سازی جوانان برای حضور در مراکز دانشگاهی به واسطه برگزاری دوره های آموزشی در لایسیو کلاسیکو (دبیرستان های کلاسیک).

▪ تربیت نیرو و کادر آموزشی مورد نیاز مدارس کشور به واسطه آموزش افراد لایق در استیتوتی ماگیترالی. (مدارس تربیت معلم).

▪ تربیت نیروی فنی مورد نیاز حوزه اقتصادی و صنایع کشور از طریق ارایه دوره های آموزشی فنی در استیتیوتی تکنیک (مدارس فنی).

▪ ترتیب نیروی حرفه ای مورد نیاز حوزه اقتصاد و صنایع کشور از طریق ارایه دوره های آموزشی در ایستیتیوتی پروفشنال (مدارس حرفه ای).

● ارزیابی تحصیلی

در پایان مقطع آموزش تکمیلی متوسطه دانش آموزان در آزمون نهایی مقطع تکمیلی متوسطه با عنوان (اسامه دی استاتو) شرکت می کنند. تمامی دانش آموزان مدارس دولتی و مدارس رسمی که موفق به گذراندن سال آخر دوره متوسطه شده اند می توانند در آزمون نهایی شرکت کنند. آزمون نهایی مقطع تکمیلی متوسطه از سه آزمون کتبی و یک آزمون شفاهی تشکیل می شود. به دانش آموزان موفق در آزمون نهایی گواهینامه دیپلم متوسطه اعطا می شود.

● دستاوردهای آموزشی

▪ بالا رفتن سطح کیفیت تدریس معلمان به واسطه آموزش های درون گروهی آنان.

▪ اصلاح محتوای واحدهای درسی تمامی سطوح آموزشی.

▪ ارایه تکنیک های جدید در فرآیند تدریس ـ یادگیری.

▪ افزایش توانایی مدارس در جهت آماده کردن جوانان برای زندگی و کار موفقیت آمیز.

▪ کسب پیشرفت چشمگیر در دستیابی جوانان به مدارک تحصیلی.

▪ ابزارهای آموزشی مورد استفاده در ایتالیا بسیار نزدیک به ابزارهای مورد استفاده کشورهای EU است اگرچه نسبت فارغ التحصیلان هنوز در سطح پایین قرار دارد.

▪ افزایش دوره های اجباری تحصیل به پانزده سال و شرکت اجباری در کلاس های آموزش فنی و حرفه ای تا هجده سالگی برای کسانی که از ادامه مقطع تکمیلی متوسطه خودداری می کنند.

▪ افزایش نرخ قبولی دانش آموزان در امتحانات نهایی.

▪ کاهش نرخ مردودین در آزمون نهایی.

▪ کاهش نرخ تکرار پایه تحصیلی.

این نتایج مهم مطمیناً به خاطر همراهی و مشارکت وسیع و فعالیت های مشترک مدارس و معلمان برای قوی کردن تجهیزات آموزشی به وسیله طرح های هدف دار و کاربردی تحصیلی است که خود باعث افزایش انگیزه، و افزایش سطح مشارکت و همراهی دانش آموزان می شود.